Ucuz kömür sağlığa zararlı

Kömür fiyatlarındaki artış, vatandaşları ucuz kömüre yönlendirdi. Bu durumu fırsat bilen bazı satıcılar da kömüre farklı maddeler karıştırarak satmaya başladı. Bu tür kömürler insan ve çevre sağlığına ciddi zarar veriyor. Konuyu, 18 yıldır kömür sektöründe hizmet veren Pele Ticaret kurucusu Mehmet Yoğurtçu değerlendirdi.Türkiye’nin toplam kömür kaynağı, 19.3 milyar tonu linyit ve asfaltit, 1.52 milyar tonu taş kömürü olmak üzere toplam 20.84 milyar ton. Türkiye 2022 Temmuz ayı itibarıyla toplam santral gücünün yüzde 20.7’sini kömürden sağlıyor. Türkiye bu miktarın yüzde 11.2’sini yerli kömür üretiminden karşılıyor. Türkiye’de 1 adet asfaltit, 46 adet linyit, 4 adet taşkömürü ve 16 adet ithal kömürle çalışan toplam 67 adet elektrik üretim santrali bulunuyor. 2021 yılında, kömüre dayalı santrallerden üretilen elektriğin toplam elektrik üretimi içindeki payı yüzde 31.4 oldu. Veriler, 4,5 milyon ton kömürün de ısınma amaçlı kullanıldığını gösteriyor. Kömür fiyatları ise son yıllarda yüksek oranda artış gösterdi. Eylül 2021’de bir ton ithal kömür fiyatı 2 bin 600 ile 3 bin lira arasında iken bugün aynı kömürün fiyatı 8 bin ile 8 bin 600 lira arasında. Yerli kömürün fiyatı ise 7 bin 600 liraya kadar çıktı. Kömür fiyatındaki artış neredeyse üç kat oldu. Kömür fiyatları artınca vatandaş ucuz kömür aramaya başladı. Bu durumu fırsat bilen bazı satıcılar da kömüre yabancı maddeler katarak fiyatını ucuzlatmaya çalışıyor. Bu tip kömürlerin kullanımına bağlı olarak ciddi sağlık sorunu yaşanabileceği belirtiliyor. Konuyu Pele Ticaret kurucusu Mehmet Yoğurtçu değerlendirdi. Yoğurtçu, ucuz kömürün zararlarına dikkat çekerken, "Yerli kömürler 2021 senesinde daha ucuz ve kaliteli üretilirken, 2022’ye geldiğimizde yüzde 100 zamlanmasından dolayı kalitesi bozuldu. Biz müşterilerimize kaliteli ve uygun fiyat garantisiyle hizmet vermeye devam ediyoruz. Ama merdiven altı üreticilerin kalitesiz kömürlerinden alan vatandaşlarımızın sağlığı tehlikeye giriyor." dedi. Peki bu tip kömürlerin sağlığa zararı nedir? Yoğurtçu, uyarısını şöyle sürdürdü: "Farklı maddeler karıştırılan kalitesiz kömürlerin, hava kirliliği, akciğerler ve kalp üzerinde ciddi olumsuz etkileri bulunuyor. Özellikle astım gibi solunum rahatsızlıkları ile kalp hastalığı bulunan bireyler için önemli sorunlar oluşturuyor. Kömür alırken torbanın üzerinde mutlaka kalori değer, kül oranı, kükürt oranı, şişme endeksi değeri, nem oranı, ağırlığı, üretim ve nihai tüketim tarihi, üreticisi, adresi, telefon ve e-posta adresi gibi bilgilerin yer almasına dikkat edilmeli.”KALİTESİZ KÖMÜR ÖLÜME YOL AÇABİLİR Mehmet Yoğurtçu, yerli ve ithal kömür arasında  fazla fiyat farkı kalmadığını da belirtirken, katkısız yerli kömürün ithale göre daha iyi olduğunu söyledi. Yoğurtçu, “Kalitesiz kömür, belirli koşullar altında oksijen ve suyla tepkimeye girerek gazlaşır, karbonmonoksit ve hidrojen içeren hava gazı oluşur. Karbonmonoksit, solunum yoluyla insan vücuduna girer, zehirler. Baş ağrısı, görme bozuklukları, uyku hali, zihinde bulanıklık, koma, depresyon görülebilir. Hatta bazen ölüme bile sebebiyet verebilir. Bu yüzden mutlaka kaliteli kömür satın almak hem dünyanın havasının temiz kalması hem insanlarımızın sağlıklı temiz bir havada yaşayabilmesi için çok önemli.” dedi. KÖMÜR ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ? – Nemi yüksek kömür yakılırken içerisindeki nemi atmak için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Bu daha fazla kömür yakmaya sebep olur. Nemi yüksek kömür, kalorisi düşük ve kötü kömür anlamına geliyor. – Kömürün neminin orijinal bazda yüzden 10'dan fazla olamaması gerekir. – Satın aldığınız kömürün torbalı olmasına özen gösterin. Torbasız satılan kömürlerin büyük bölümü kalitesiz ve kalorisi düşüktür. – Torbasız satılan kömürlerin doğaya da büyük zararı var. Yandığı zaman asit yağmuru oluşturacak kadar kükürt içerir. Ayrıca bu kömürler torbalı kömürlere göre çok daha fazla kül oluşturur. – Açıkta kömür satmak ve satın almak yasaktır. Çevrenizde torbasız (açıkta) kömür satın alanları gördüğünüzde ilinizdeki İl Çevre ve Şehircilik Müdürlükleri ile Belediyelere bildirin. Temiz bir hava için buna dikkat edilmesi gerekiyor. – Torbalı kömür satın alırken de içerisinden birkaç torbayı seçip tarttırabilirsiniz. Ağırlığının doğru olmasına dikkat edin. – Torba üzerinde, firmanın adı, kömürün menşei ve cinsi, kömürün orijinal bazda alt ısıl değeri, kuru bazda toplam kükürt miktarı, orijinal bazda nem miktarı, boyutu, firmanın adresi ve telefon numarasını gösterir bilgilerin olup, olmadığına mutlaka bakın. Torbalı kömürün içinden fazla toz çıkarsa derhal satın aldığınız yeri uyarıp yenisiyle değiştirin.