Rasberry Pi Nedir?

Raspberry Pi, tek bir devre kartı üzerine yerleştirilmiş, kredi kartı büyüklüğünde tam donanımlı bir bilgisayardır. İngiltere menşeli Raspberry Pi Vakfı tarafından, özellikle okullarda bilgisayar bilimlerini öğretmek ve hobi projelerini desteklemek amacıyla geliştirilmiştir.

Ancak günümüzde basit bir eğitim aracından öte, endüstriyel sistemlerden akıllı ev otomasyonlarına kadar her yerde kullanılan dev bir ekosisteme dönüşmüştür.

1. Raspberry Pi Modelleri ve Özellikleri

Raspberry Pi'nin farklı ihtiyaçlara yönelik ana serileri şunlardır:

• Model B Serisi (Amiral Gemisi): En güçlü ve en çok porta sahip seridir. (Örn: Raspberry Pi 5, Pi 4B)

• Model A Serisi: Daha az USB portu olan, daha az güç tüketen ve daha ince modellerdir. (Örn: Pi 3A+)

• Zero Serisi: Çok küçük boyutlu ve düşük maliyetli modellerdir. (Örn: Pi Zero 2 W)

• Compute Module (CM): Endüstriyel tasarımcılar için portsuz, sadece ana bileşenlerin olduğu modüllerdir.

• Pico Serisi: Bu bir bilgisayar değil, bir mikrokontrolcüdür (Arduino rakibi).

Raspberry Pi 5 Teknik Özellikleri (En Güncel Model):

• İşlemci: Broadcom BCM2712 (Dört çekirdekli ARM Cortex-A76 @ 2.4GHz)

• RAM: 4GB veya 8GB LPDDR4X seçenekleri.

• Grafik: VideoCore VII (OpenGL ES 3.1, Vulkan 1.2 desteği).

• Bağlantı: Çift bant Wi-Fi 5, Bluetooth 5.0 (BLE), Gigabit Ethernet.

• Görüntü: 2 adet micro-HDMI portu (Aynı anda iki 4K/60fps ekran).

• Depolama: MicroSD kart veya NVMe SSD (PCIe arayüzü ile).

2. İşletim Sistemi ve Yazılım Dilleri

İşletim Sistemleri

Raspberry Pi bir bilgisayar olduğu için bir işletim sistemine ihtiyaç duyar.

• Raspberry Pi OS: Debian tabanlı resmi işletim sistemidir (Eski adıyla Raspbian).

• Ubuntu: Tam masaüstü deneyimi için.

• LibreELEC / OSMC: Medya merkezi (TV Box) yapmak için.

• Kali Linux: Siber güvenlik ve sızma testleri için.

• RetroPie: Eski atari ve konsol oyunlarını oynamak için.

Yazılım Dilleri

Raspberry Pi üzerinde neredeyse her dili çalıştırabilirsiniz:

• Python: En yaygın kullanılan ve resmi olarak desteklenen dildir.

• C / C++: Performans gerektiren donanım kontrolü projeleri için.

• JavaScript (Node.js): Web tabanlı projeler ve IoT için.

• Java, Rust, Go, PHP, Ruby: Tam bir Linux sistemi olduğu için bu dillerin tamamı derlenebilir ve çalıştırılabilir.

3. Donanım, Enerji ve Sensör İletişimi

Çevre Donanımları

Raspberry Pi'ye standart bir bilgisayardaki her şeyi bağlayabilirsiniz: Mouse, klavye, monitör, kamera (CSI portu üzerinden), dokunmatik ekranlar (DSI portu üzerinden).

Enerji Beslemesi

• Pi 4 ve 5: USB-C üzerinden beslenir. (Pi 5 için stabilite adına 5V 5A adaptör önerilir).

• Eski Modeller: Micro-USB (5V 2.5A).

• PoE (Power over Ethernet): Ethernet kablosu üzerinden elektrik alabilir (Ekstra bir "HAT" modülü ile).

Sensörlerle İletişim (GPIO Pinleri)

Raspberry Pi'nin üst kısmında 40 adet pin bulunur. Bu pinler sayesinde dış dünyayla konuşur:

• I2C: Tek bir hat üzerinden onlarca sensör (sıcaklık, ivmeölçer vb.) bağlamanızı sağlar.

• SPI: Ekranlar veya yüksek hızlı veri transferi gerektiren sensörler için.

• UART: Diğer bilgisayarlar veya GPS modülleriyle haberleşme.

• PWM: Motor kontrolü veya LED parlaklığı ayarlama.

4. Raspberry Pi vs. Arduino: En Detaylı Karşılaştırma

Bu ikisi sıklıkla karıştırılır ancak tamamen farklı dünyalardır.

Hangisini Seçmelisiniz?

• Karmaşık hesaplamalar, kamera kullanımı, internet arayüzü, veritabanı tutma veya yapay zeka yapılacaksa: Raspberry Pi.

• Sadece bir motoru döndürmek, basit bir sensörden veri okuyup bir ekranı güncellemek veya pille aylarca çalışacak bir sistem kurmaksa: Arduino.

5. Kullanım Alanları

• Medya Sunucusu: TV'nize bağlayıp Netflix benzeri bir sistem (Plex) kurmak.

• Reklam Engelleyici: Ağınıza bağlanan tüm cihazların reklamlarını kesen bir sistem (Pi-hole).

• Akıllı Ev: Tüm akıllı ışık ve cihazları tek merkezden yönetme (Home Assistant).

• Retro Oyun Konsolu: Eski atari oyunlarını oynamak.

• Yapay Zeka: Nesne tanıma ve görüntü işleme projeleri.