Kripto para ve kripto paranın muhasebeleştirilmesi: Kripto para birimleri ile ilgili düzenlemelerin Dünyada ve Türkiye’de incelenmesi

Kripto para ve kripto paranın muhasebeleştirilmesi: Kripto para birimleri ile ilgili düzenlemelerin Dünyada ve Türkiye’de incelenmesi Pirim, Elif Ceyda Geçmiş zamandan bu yana insanlar para yerine çeşitli ödeme araçları kullanmışlardır. Deniz kabuğu, boncuk, taş ve altın, gümüş gibi değerli madenler günümüze kadar paranın yerine ödeme aracı olarak kullanılmışlardır. Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte paranın nakit olarak elde tutulması oldukça gerilemiş ve değişen insan ihtiyaçlarını karşılayacak daha hızlı, güvenli, alternatif para birimleri oluşmaya başlanmıştır. 2008 yılında Satoshi Nakamoto adını kullanan bir kişi veya grup tarafından “Bitcoin: Eşten Eşe Elektronik Ödeme Sistemi” adlı makale yayınlanmış ve böylece ilk kripto para olan Bitcoin yaratılmıştır. Muhasebenin temel amacı bilgi kullanıcılarına söz konusu işletmenin içinde bulunduğu finansal durumu gerçeğe uygun bir şekilde, şeffaf halde sunmaktır. Bu nedenle kripto paraların kaydedilmesi ve finansal raporlanması konusu önem addetmektedir. Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) veya başka bir standart setinin kripto para işlemlerini tam anlamıyla düzenlemediği görülmektedir (Raiborn ve Sivitanides 2015, 25). Kripto paraların piyasa değerlerinin ve kullanımının gün geçtikçe artması, muhasebeleştirilmesi konusunun ele alınmasını gerekli kılmıştır. Bu çalışmada kripto para birimlerinin sınıflandırılması yapılarak çeşitli kripto para türlerinin tanımları yapılmış, çalışma sistemleri incelenmiş, kripto para birimlerinin UMS/UFRS kapsamında muhasebe seçenekleri incelenmiş, bu konuda uluslararası muhasebe kuruluşlarının görüşlerine değinilmiştir. Kripto para birimlerini yasaklayan ve düzenleyen ülkeler incelenmiş, örnek bazı ülkelerin düzenlemelerine ve yasal otoritelerinin açıklamalarına yer verilmiştir. Türkiye’de ki yasal otoritelerin kripto para birimleri hakkındaki yaklaşımlarına değinilmiştir. Literatürde çoğunlukla kripto paraların maddi olmayan duran varlık olarak sınıflandırılması gerektiği görüşüne yer almakla beraber buna zıt görüşlerde vardır. Ancak tüm dünyada kabul gören muhasebe ve finansal raporlama standartları kripto varlıklar için yetersiz kalmaktadır ve kripto para varlıkları tam olarak karşılayan bir standart bulunmamaktadır. Kripto varlıklar için tüm dünyada kabul edilecek uluslararası muhasebe, finans ve denetim standartları oluşturulmalı, uygulamaya geçirilerek belirsizliğin ortadan kaldırılmalı ve uygulama birliği sağlanmalıdır. Since the past time, people have used various means of payment instead of money. Seashells, beads, stones and precious metals such as gold, silver have been used as a means of payment instead of money until today. With the advancement of technology, the retention of money in cash has declined considerably and faster, safer, alternative currencies have started to be formed to meet changing human needs. In 2008, an article called “Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Payment System” was published by a person or group using the name Satoshi Nakamoto, thus creating the first crypto currency, Bitcoin. The main purpose of accounting is to provide information users with the financial position of the business in question in a fair and transparent manner. Therefore, the issue of registration and financial reporting of crypto currencies is important. It seems that International Financial Reporting Standards (IFRS) or another set of standards do not fully regulate cryptocurrency transactions (Raiborn and Sivitanides 2015, 25). The fact that the market values and usage of crypto currencies are increasing day by day has made it necessary to address the issue of accounting. In this study, definitions of various types of crypto currencies were made by classifying crypto currencies, study systems were examined, accounting options of crypto currencies within the scope of IAS/IFRS were examined, and the opinions of international accounting organizations were touched upon in this regard. The countries that prohibit and regulate cryptocurrencies have been studied, the regulations of some sample countries and the explanations of their legal authorities have been included. The approaches of the legal authorities in Turkey about cryptocurrencies are discussed. Although there is an opinion in the literature that crypto currencies should be classified as intangible assets, there are opposite opinions. However, accounting and financial reporting standards accepted all over the world are insufficient for crypto assets, and there is no standard that fully meets crypto currency assets. International accounting, finance and auditing standards to be adopted all over the world for crypto assets should be created, implemented, uncertainty should be eliminated and unity of implementation should be ensured.