Sivil toplum kuruluşlarının profesyonelleşmesi: sivil toplumun dönüşümü

Sivil toplum kuruluşlarının profesyonelleşmesi: sivil toplumun dönüşümü Okcebe, Mert ÖZET: STK'lar, yurttaşların gönüllü olarak karar alma süreçlerine katıldığı birimler olarak işlev görmeleri nedeniyle katılımcı demokrasinin temel aktörleri olarak görülmüştür. Ancak sivil toplum alanının profesyonelleşmesi teknikleşmeyi, uzmanlaşmayı ve bürokratikleşmeyi beraberinde getirmiştir. Profesyonelleşmeye ilişkin söz konusu dönüşüm sivil toplum alanında faaliyet gösterme biçimini değiştirmektedir. Araştırma, sivil toplum alanının profesyonelleşmesini ve sivil toplum alanına içkin olan gönüllülük ve aktivizmin profesyonelleşme ile nasıl bir ilişki halinde olduğunu anlamaya çalışılmaktadır. Bu çalışmada, Pierre Bourdieu'nün alanların profesyonelleşmesini incelemeye yönelik çalışmalarda elverişli olan kavramları kullanılmıştır. Konu temelli STK'ların yönetim odaklı pozisyonlarında çalışan profesyonel STK çalışanları ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşülen kişilerin anlatıları incelendiğinde, daha önce gönüllü olanlarla olmayanlar arasında ve uluslararası STK'larda çalışanlar ile yerel STK'larda çalışan profesyonellerin anlatıları arasında bazı noktalarda önemli farklılıklar olduğu görülmüştür. Ancak genel olarak profesyonelleşmenin gönüllülük ve aktivizm açısından hem avantajlarının hem de dezavantajlarının olduğu tespit edilmiştir. Profesyonelleşmenin sivil toplumdaki faaliyetlerin standart ölçüler üzerine temellendirilmesini ve hesap verebilirliğini sağlaması açısından olumlu bir yanı söz konusudur. Ancak, kendilerini aktivist olarak tanımlayan görüşülenlerin, bu etkiyi olumlu olarak tanımlama konusunda daha şüpheci oldukları görülmektedir. Bu bakış açısına göre iş yapış biçiminin bu şekilde değişmesi STK'ların özel sektördeki şirketlere benzemesine neden olabilmektedir. Ayrıca profesyonelleşme profesyonel aktivistler için genellikle ulaşılması zor olan hedef gruplara ulaşma gücü verdiği için de bir avantajdır. Öte yandan, profesyonelleşmenin bir dezavantajı profesyonel olmanın aktivistleri çalıştıkları STK'ya ve sivil toplum alanındaki diğer aktörlere karşı bağımlı kılmasıdır.; ABSTRACT: NGOs have been considered as essential actors of participatory democracy because they function as units where citizens participate in decision-making processes voluntarily. However, the professionalization of the civil society has brought along technicalization, specialization, and bureaucratization and the way of doing things in civil society field has changed during this process. This study explores the professionalization of the civil society and how volunteerism and activism, which are embedded in this field, negotiate with this professionalism. Pierre Bourdieu's concepts, which are conveniently used in studies on professionalization of the fields, are employed in this study. Semi-structured interviews were conducted with professional NGO employees working in management-oriented positions in issuebased NGOs. When the narratives of the interviewees are examined, it is observed that there are significant differences in some points between those who have volunteered before and those who have not, and between those who work in international NGOs and those who work in local NGOs. However, it has been confirmed that professionalization entails both advantages and disadvantages in terms of volunteering and activism. Professionalization has a positive aspect in that it ensures that activities in civil society are based on standard measures and increases accountability. However, interviewees who describe themselves as activists seem to be more skeptical about defining this effect as positive. According to this point of view, such a change in the way of doing business may cause NGOs to resemble companies in the private sector. Also, professionalization is an advantage for the professional activists because it allows them to reach target groups that are usually hard to reach. On the other hand, one of the disadvantages of professionalism is that it makes the activist dependent on the NGO and other relevant actors in civil society.