Türkiye'nin İlk Yerli Tasarım Lokomotif Motoru

KATMA DEĞERİ YÜKSEK, TEKNOLOJİK Özgün Motor Geliştirilmesi Projesi, ile hayata geçirilen 160 serisi dizel motor ailesinin parametrik tasarım ve üretim süreçleri TÜBİTAK RUTE araştırmacıları tarafından tamamlandı. Pandemi sürecini de kapsayan 4 yıl gibi kısa bir sürede ortaya çıkan motor ailesi, tümüyle yerli imkanlar ile katma değeri yüksek teknolojik bir ürün olarak dikkat çekiyor.   1 LİTREDE 44,5 BEYGİR GÜÇ Geliştirilen özgün motor, raylı ulaşım alanındaki benzerlerinden birçok özelliğiyle ayrılıyor. Özgün motor, birim hacminden elde edilen en yüksek güce sahip dizel motor olmasıyla dikkat çekiyor. 1 litre motor hacminden 44,5 beygir güç üreten motor, silindir içinde 230 bar basınca dayanabilecek malzemeye, tasarıma ve soğutma sistemine sahip. Bu değerleri ile kendi sınıfındaki üst limitleri belirleyen bir ürün olarak rakipleri arasında öne çıkıyor.   KLASMANININ EN İYİSİ Özgün motor, lokomotifler için sıfırdan tasarlanarak üretildi. Fikri ve sınai mülkiyet hakları ve aynı zamanda lisans hakları da TÜBİTAK’ta olan milli motor, 3 farklı konfigürasyonda planlandı. 160 serisi motor ailesi tasarımının ilk ürünü olan 8 silindirli 1200 beygir gücündeki motor, küresel ölçekte belirlenen karbon emisyonu limitlerini karşılıyor. Sınıfındaki motorlara göre çevreci, verimli ve sürdürülebilir tasarımıyla rakiplerinden ayrışıyor. Motor, maksimum tork noktasında 5,000 newtonmetre (Nm) güç üretirken 200 (gramkilowatsaat) gr/kWsa’in altındaki yakıt tüketimi değeri ile klasmanının en iyiler arasında gösteriliyor.   YERLİ TEDARİKÇİLERLE İŞ BİRLİĞİ TCDD’nin müşteri kurum olduğu proje kapsamında ülkemizdeki yüzden fazla tedarikçi ile görüşülerek özgün motorun 3600’den fazla parçasının teknik resimleri yerli tedarikçiler ile oluşturuldu. Motor parçalarının hemen hemen tamamı Türk KOBİ’leri tarafından üretildi. Bu proje sayesinde geniş bir ortak çalışma alanı ve bilgi bankası oluşturuldu.   HEM UCUZ HEM KALİTELİ HEM ÇEVRECİ Projede yerli tedarikçilerle çalışılması, özgün motor ailesinin maliyetlerini de ciddi anlamda düşürdü. Eklemeli imalat yönetimi ile döküm kalıplarının üretilmesi sayesinde uzun süre ve yüksek maliyetli kalıplara ihtiyaç kalmadı. Böylece proje ana paydaşı TÜRASAŞ, ithal muadillerine oranla hem ucuz hem kaliteli hem de çevreci bir motora sahip oldu.   ALTERNATİF YAKIT: HİDROJEN VE AMONYAK Özgün motor, geleceğin teknolojilerinin de uygulanabileceği bir platform olarak dikkat çekiyor. Sürdürülebilir ve çevreci tasarıma sahip özgün motor, iklim krizine önerilen çözümlerden birisi olan alternatif biyoyakıtlar ile çalışabiliyor. Ayrıca Türkiye’nin taraf olduğu yeşil mutabakat kapsamında sıfır karbon emisyonu için en önemli enerji kaynağı olacak hidrojen de içten yanmalı motorlar için alternatif yakıt olarak kullanılacak. Bu vizyon ile özgün motorda hidrojen ve amonyağın yakıt olarak kullanabilmesi için çalışmalar başladı. Böylece Türkiye, dünyada henüz ticari olarak piyasada bulunmayan hidrojen motoru alanında öncü olma yolunda önemli bir adım attı.   50 BİN KM. TESTİNE HAZIRLANIYOR Özgün motor ailesi; V8, V12 ve V16 motor seçeneklerinden oluşuyor. 2700 beygire kadar güç üretebilecek kapasiteye sahip olacak özgün motor, lokomotiflerin yanı sıra jeneratörlerde ve birçok su üstü gemide rahatlıkla kullanılabilecek. Özgün motor, ilerleyen süreçte 50 bin km. lokomotif testine başlayacak ve saha tecrübesi de kazanılacak.