Kişilik özellikleri ve kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz-şefkat ve sıkıntıya toleransın aracı rolü

Kişilik özellikleri ve kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz-şefkat ve sıkıntıya toleransın aracı rolü Öğüş, İdil Bu araştırmanın amacı; deneyime açıklık, uyumluluk, dışa dönüklük, sorumluluk ve nevrotiklik boyutlarından oluşan beş faktör kişilik özellikleri ile kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz-şefkatin ve sıkıntıya toleransın aracı bir rolü olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemi 18-65 yaş aralığındaki 502 katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcıların verileri Demografik Bilgi Formu, Kendini Sabotaj Ölçeği, Öz-Anlayış Ölçeği, Sıkıntıya Dayanma Ölçeği ve Beş Faktör Kişilik Envanteri kullanılarak toplanmıştır. Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Pearson korelasyon analizi, kişilik özellikleri ile kendini sabotaj arasındaki ilişkide öz-şefkatin ve sıkıntıya toleransın aracı rollerini incelemek amacıyla ise Process Macro eklentisi kullanılarak aracı değişken analizi yapılmıştır. Korelasyon analizi sonucunda, deneyime açıklık, uyumluluk, dışa dönüklük ve sorumluluk kişilik özellikleri ile kendini sabotaj eğilimi arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu, nevrotiklik kişilik özelliği ile kendini sabotaj eğilimi arasında ise pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Öz-şefkat ve sıkıntıya tolerans düzeylerinin kendini sabotaj ile negatif yönde anlamlı olduğu görülmüştür. Bunlara ek olarak, öz-şefkat ve sıkıntıya tolerans düzeylerinin deneyime açıklık, uyumluluk, dışa dönüklük ve sorumluluk kişilik özellikleri ile pozitif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğu; nevrotiklik kişilik özelliğiyle ise negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkili olduğu saptanmıştır. Aracı değişken analizi sonucunda beş faktör kişilik özelliklerinin her biri ile kendini sabotaj eğilimi arasındaki ilişkide öz-şefkat ve sıkıntıya tolerans düzeylerinin aracı rollerinin anlamlı olduğu bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır. The aim of the current study is to investigate whether self-compassion and distress tolerance have mediator roles in the relationship between five factor personality traits (openness to experience, conscientiousness, extraversion, agreeableness, and neuroticism) and self-handicapping. The sample of the study consists of 502 participants between the ages of 18-65 years. The data of the participants were collected through Demographic Information Form, Self-Handicapping Scale, Self-Compassion Scale, Distress Tolerance Scale and Big Five Inventory. Pearson correlation analysis was performed to examine the relationships between research variables, and mediation analysis was conducted using Process Macro to examine the mediating roles of self-compassion and distress tolerance in the relationship between five factor personality traits and self-handicapping. As a result of the correlation analysis, it was found that there were negative significant relationships between openness to experience, agreeableness, extraversion and conscientiousness personality traits and self-handicapping tendency, while there was a positive significant relationship between neuroticism personality trait and self-handicapping tendency. Self-compassion and distress tolerance levels were found to be negatively and significantly correlated with self-handicapping. In addition, self-compassion and distress tolerance levels were positively and significantly correlated with openness to experience, agreeableness, extraversion and conscientiousness, and were negatively and significantly correlated with neuroticism. The results of the mediation analysis showed that the mediating roles of self-compassion and distress tolerance levels were significant in the relationship between each of the five factor personality traits and self-handicapping tendency. Findings of the current study were discussed within the framework of the relevant literature.